رایانه یا کامپیوتر (Computer)، وسیله ای است که میتوان با برنامه نویسی، آن را جهت انجام رشته ای از عملیات منطقی یا محاسباتی تنظیم کرد. رایانه های مدرن توانایی پیروی از مجموعه های عملیاتی تعمیم یافته، به نام برنامه، را دارند. این برنامه ها، رایانه را قادر به انجام گستره وسیعی از کارها میکنند.

رایانه به عنوان سیستم های کنترلی برای دستگاه های مصرفی و صنعتی متنوعی استفاده میشوند. این مصارف، شامل دستگاه های ساده تک منظوره مثل مایکروویو و کنترل از راه دور، دستگاه های کارخانه ای مثل ربات های صنعتی و طراحی به کمک کامپیوتر، و نیز دستگاه های چندمنظوره مثل رایانه های شخصی و دستگاه های همراه مثل گوشی های هوشمند، میشود.

رایانه های نخستین تنها به عنوان دستگاه های محاسباتی در نظر گرفته میشدند. از دوران باستان، دستگاه های دستی ساده مثل چرتکه، به افراد در حساب کمک میکرند. در اوایل انقلاب صنعتی، برخی دستگاه های مکانیکی برای خودکارسازی کارهای طاقت فرسا و طولانی، مثل هدایت الگوهای پارچه، ساخته شدند. ماشین های الکتریکی پیچیده تر در اوایل قرن بیستم، برای محاسبات آنالوگی مخصوص، استفاد شدند. اولین ماشین های الکترونیکی دیجیتال محاسبه گر در خلال جنگ جهانی دوم ساخته شدند. سرعت، قدرت و همه فن حریفی رایانه ها از آن زمان تاکنون بطور چشمگیری پیشرفت داشته است.

بطور متداول، یک رایانه مدرن حداقل از یک عنصر پردازشگر، معمولاً واحد پردازنده مرکزی (CPU)، و نوعی از حافظه تشکیل میشود. عنصر پردازشگر، عملیات منطقی و حسابی را انجام میدهد، و یک واحد کنترل و ترتیب گذار میتواند ترتیب عملیات را در پاسخ به اطلاعات ذخیره شده، تغییر دهد. دستگاه های جانبی شامل دستگاه های ورودی (صفحه کلید، موس، جوی استیک و غیره)، دستگاه های خروجی (صفحه نمایش، چاپگر و غیره) و دستگاه های ورودی/خروجی که هر دو عمل را انجام میدهند (مثلاً صفحه های لمسی سالهای 2000 )، میشوند. دستگاه های جانبی امکان بازیابی اطلاعات از یک منبع خارجی را فراهم میکنند و اجازه میدهند نتایج عملیات، ذخیره و بازخوانی شوند.

منبع:mediasoft.